Succesfactoren voor effectief Gezond werken in de zorg-beleid

Het is in veel organisaties gebruikelijk om voor elk onderwerp een nieuw project op te starten en daar een interventie bij te zoeken. Dit leidt tot een ‘overload’ aan projecten en interventies, die nauwelijks beheersbaar zijn met als gevolg dat geen enkele interventie echt succesvol is. Met onderstaande succesfactoren kunt u eenvoudiger een interventie selecteren en toetsen. Geef deze lijst ook aan uw leverancier zodat zij kunnen geven waarom en hoe hun interventie voldoet. De succesfactoren zijn tot stand gekomen op basis van  acht jaar onderzoek, praktijkprojecten en ervaring van IZZ.

1. De interventie past bij de visie, missie meerjarenplannen en kernwaarden van de zorgorganisatie

Gezond en veilig werken is een voorwaarde om goede zorg te kunnen leveren en is daarom geïntegreerd is het algemene beleid en de organisatiestructuur. In een succesvol beleid vormen vijf kernwaarden de basis: visie, verbinding, vertrouwen, vakmanschap en verantwoordelijkheid.

2. De interventie bestaat uit een integrale aanpak op individueel-, team/afdeling- en organisatieniveau

Een interventie is effectief en succesvol wanneer er een integrale aanpak is binnen de organisatie. Een interventie waarbij er aandacht is voor het individu, er acties zijn op team niveau en waarbij verschillende lagen van de organisatie betrokken zijn.

3. Een losse interventie op een deelgebied past in de integrale aanpak

De interventie sluit aan bij de integrale aanpak, waardoor er een eenduidige manier van werken en taalgebruik is, zodat het voor iedereen in de organisatie duidelijk is waar het om gaat. Door de interventie onderdeel te maken van de integrale aanpak, wordt het draagvlak binnen de organisatie groter.

4. Zeggenschap van medewerkers staat centraal

De zorgmedewerker is vakbekwaam en komt op de eerste plek. Wanneer de medewerker gezond en veilig kan werken, kan hij/zij de beste zorg leveren voor de patiënt/cliënt. Ga daarom in gesprek met medewerkers om gezamenlijke doelen, normen en gedrag en behoeftes te achterhalen. Zorg ervoor dat een interventie aansluit en in gaat op de behoefte van de medewerker. Medewerkers ervaren hierdoor sneller verbetering en effect van een interventie.

5. De werkwijze wordt in dialoog uitgevoerd

Voer continu de dialoog. Doe dit binnen de teams, maar zorg er ook voor dat de dialoog gevoerd wordt tussen de verschillende lagen van de organisatie. Hierbij zijn de  dialoogprincipes belangrijk, zodat iedereen aan het woord komt en er in een vertrouwelijke omgeving gesproken kan worden.

Succesfactoren hiervoor zijn:

• De meetlat: stel het gezamenlijke doel vast en bespreek wat je wilt bereiken
• Gezamenlijk eigenaarschap: voelt iedereen zich verantwoordelijk en betrokken
• De focus op het hier en nu: wat zie en hoor je, hoe is de interactie tussen teamleden, doen alle collega’s mee?
• De ijsberg: het deel onder de waterlijn bepaalt het zichtbare deel boven de waterlijn. Zijn er zaken die niet zijn besproken, maar die wel van invloed zijn?

6. De bestuurder is actief betrokken en kijkt mee op de werkvloer

De bestuurder is niet alleen opdrachtgever maar ook actief deelnemer. Het is belangrijk om als bestuurder zichtbaar te zijn binnen de organisatie. Door langs te gaan bij de teams in de organisatie en in gesprek te gaan met de medewerkers over gezond en veilig werken, zorg je als bestuurder voor verbinding en betrokkenheid. Wees duidelijk in wat mogelijk is en wat niet. Dit leidt tot een wederzijds begrip tussen de bestuurder en de medewerkers en vergroot de mate van succes.

7. In de organisatie zijn geen relevante verandertrajecten gepland. Er heerst een mate van stabiliteit in de organisatie

Een interventie is met name effectief, als een organisatie stabiel is. Wanneer een organisatie in een fusie of reorganisatie zit, dan is de organisatie vaak instabiel. Een interventie zal dan minder succesvol zijn. Als er bijvoorbeeld allerlei veranderprocessen moeten worden doorgevoerd, dan moeten die eerst zijn ingevoerd voordat er een interventie kan worden opgezet gericht op behoud en het bevorderen van gezond en veilig werken.

8. Aan de slag

Denk niet, het komt wel goed. Zorg ervoor dat problemen snel boven tafel komen, in de bron worden aangepakt, op de plaats waar ze ontstaan en dat er op tijd kan worden geanticipeerd op het probleem in de gehele organisatie. Bij alles geldt: voorkomen is beter dan genezen.

Door deze punten toe te passen, zorg je ervoor dat een interventie aansluit bij de visie van de organisatie en de normen en waarden van de medewerkers. Een interventie wordt op deze manier onderdeel van het primaire proces binnen de organisatie en dit zorgt voor structurele inbedding en verandering binnen de organisatie waarvan zowel het management als de medewerkers op de hoogte en betrokken zijn. Hoe meer van de punten uit deze richtlijn worden toegepast bij het inzetten van een interventie, hoe beter de interventie gaat werken en hoe meer effect het heeft op het bevorderen van gezond en veilig werken in de zorg.