Waarom een veilige werksfeer belangrijk is
Meer energie, minder verzuim
Hoera, sinds vorig jaar is de werkdruk in de zorg iets gedaald! Ook voelen zorgmedewerkers zich gezonder. Nog een opsteker: minder medewerkers denken erover de zorg te verlaten. Dat – én meer – blijkt uit de nieuwste Monitor Gezond werken in de zorg. IZZ-onderzoeker Irene van der Fels bespreekt de opvallendste resultaten.
‘We hebben iedereen in de zorg hard nodig. Goed nieuws dus, dat de gezondheid en het welzijn van zorgmedewerkers zijn verbeterd. En dat minder professionals van plan zijn om naar een andere sector over te stappen.’
Duidelijk: Irene van der Fels is blij met de resultaten van de nieuwste Monitor Gezond werken in de zorg. Elk jaar doet IZZ dit onderzoek samen met Universiteit Leiden en Universiteit Utrecht. Dit jaar deden meer dan 5.000 zorgmedewerkers mee. Ze beantwoordden vragen over bijvoorbeeld werkdruk, gezondheid en welzijn, leiderschap en veiligheid.
Hoewel de resultaten een positieve trend laten zien, zijn er ook aandachtspunten. Irene: ‘Opvallend is dat helpenden en verzorgenden het zwaarder hebben dan andere beroepsgroepen. Het verzuim ligt bij hen hoger. Dat komt door verschillende dingen. Hun werk is lichamelijk zwaarder en ze voelen zich meer uitgeput dan andere beroepsgroepen. Ook voelen ze zich minder autonoom; ze missen empowering leiderschap van hun leidinggevende. Bovendien scoren ze lager op een psychologisch veilige werkomgeving.’
Fouten maken mag
Die psychologische veiligheid is belangrijk, vertelt Irene. ‘Uit eerder onderzoek weten we dat psychologische veiligheid meespeelt bij de inzetbaarheid van zorgmedewerkers. Medewerkers die zich veilig voelen, zijn bevlogener en hebben meer energie. Ook staan ze positiever tegenover veranderingen in het werk. En het werkgerelateerde verzuim is lager.’
Uit de Monitor blijkt dat zorgmedewerkers meestal positief zijn over de psychologische veiligheid in hun organisatie. ‘7 op de 10 medewerkers zeggen dat zij bijvoorbeeld vergissingen mogen maken in hun team.’ Bij helpenden en verzorgenden ervaren slechts 6 op de 10 medewerkers psychologische veiligheid. ‘Zij voelen zich minder vrij om vragen te stellen, met ideeën te komen en fouten te maken. Ook zeggen ze vaker dat er achter iemands rug om kritiek is op de manier van samenwerken.’
‘Het is goed dat dit soort zaken aan het licht komen’, vindt Irene. ‘Daarom doen we dit onderzoek ook: zo weten we wat zorgmede-werkers bezighoudt, als het om hun werk gaat. Bovendien zien we wat er anders is dan in eerdere jaren. En dus ook waar we actie op moeten ondernemen.’
Veilig en open
Voor Irene staat als een paal boven water dat er extra aandacht moet komen voor de beroepsgroep helpenden en verzorgenden. ‘Juist voor hen is een veilige en open werksfeer belangrijk. Want zo ontstaat ruimte om te bespreken wat ze zwaar vinden aan hun werk. Dan kan ineens blijken dat collega’s tegen dezelfde dingen aanlopen. Voor zorgorganisaties is dat een signaal om iets aan de werklast te doen. En bijvoorbeeld te kijken of er hulpmiddelen zijn die het werk minder zwaar maken.’
Leidinggevenden kunnen een rol spelen bij het creëren van zo’n veilige, open sfeer. ‘In dit onderzoek hebben we een beeld gekregen van de ideale leidinggevende. Dat is iemand die begripvol en vriendelijk is. Iemand die medewerkers vraagt om mee te denken over hoe het werk beter kan. En duidelijk is over wat wel of niet kan. Daarnaast vinden medewerkers het prettig als hun leidinggevende laat horen wat de zorgorganisatie doet met hun input. Dat draagt net zo goed bij aan een prettige en veilige werkomgeving.’
En de zorgmedewerker zelf? ‘Ook die kan bijdragen aan een psychologisch veilig werkklimaat. Door betrokken en oprecht geïnteresseerd te zijn in collega’s. Daar wordt de samenwerking altijd beter van.’
Hoe werk je aan een veilige werksfeer? 3 tips
1. Check regelmatig bij elkaar in
Kies een vast bespreekmoment met je team. Bijvoorbeeld één keer in de twee weken. Hoe zit iedereen erbij? Zijn er dingen die je graag wil delen? Maak er een vast agendapunt van in de teamvergaderingen.
2. Wees open en eerlijk naar elkaar
Ruim 17% van de zorgmedewerkers zegt dat er vaak wordt geroddeld over afwezige collega’s. Dat zorgt voor een onprettige werksfeer. Daarom: praat niet achter elkaars rug over anderen, maar wees open en eerlijk.
3. Zorg dat je elkaars energiegevers en -vreters kent
Ieder heeft zo zijn of haar eigen energiegevers en -vreters. Maar weet je ze van elkaar? Maak elk een top-3 en bespreek die met je team. Zo kom je vanzelf op ideeën om het werk prettiger te maken en taken beter te verdelen.
