Irene: ‘Door mijn slaapproblemen heb ik mezelf goed leren kennen’

‘Ik slaap eigenlijk al slecht sinds mijn kindertijd. Ik was een onrustige slaper en ben altijd een avondmens geweest. Vroeg opstaan voor school vond ik lastig, en dat veranderde niet toen ik op mijn zestiende in de zorg ging werken. Ochtenddiensten waren een ramp. Niet alleen door het inslapen, maar ook vanwege heftige nachtmerries.’

In periodes van slecht slapen merkte Irene hoe zwaar het doorwerkte in haar leven: ‘Ik werd lusteloos, somber en lichamelijk uitgeput. Ik kwam aan in gewicht, voelde me futloos. Op het dieptepunt sliep ik gemiddeld twee uur per nacht. Toen wist ik: nu moet er iets veranderen.’

Irene kreeg een slaaponderzoek in een kliniek, hield een slaapdagboek bij en ontdekte zo patronen in haar slaapproblemen. ‘Op zondag- en maandagnacht sliep ik het slechtst. Blijkbaar is de overgang van weekend naar werkweek voor mijn hoofd een lastige switch.’

De grootste boosdoener bleek uiteindelijk medicatie, die ze kon afbouwen. De nachtmerries bleven, maar ze leerde ermee omgaan. ‘Ik schrijf ze meteen na het wakker worden op, in een notitieboekje op mijn nachtkastje. Geen telefoon, dat leidt alleen maar af. Later kijk ik of er terugkerende thema’s zijn, of symboliek waar ik iets mee kan.’

Ook therapie hielp: ‘Samen met mijn behandelaar onderzocht ik wat die dromen me wilden zeggen. Die gesprekken brachten verdieping en erkenning.’

Een van de belangrijkste adviezen die Irene kreeg? Niet te vroeg naar bed.
‘Een slaaparts leerde me om mijn ‘slaapdruk’ op te bouwen, zodat mijn lijf echt toe is aan rust. Een half jaar lang mocht ik niet voor middernacht gaan slapen. Gek genoeg werkte het: ik viel makkelijker in slaap en werd minder vaak wakker.’

Ritme en routine zijn nu belangrijk voor haar. ‘Elke ochtend zet ik energieke muziek op, vaak house. Dat helpt me opstarten na een zware nacht. ’s Avonds kies ik juist voor rustgevende muziek, zodat mijn hoofd weet: het is tijd om af te schakelen.’

Hoewel het zwaar was, kijkt Irene nu anders naar haar slaapproblemen. ‘Ze hebben me veel geleerd. Ik weet nu beter wat ik nodig heb: actieve, intensieve prikkels overdag helpen mij beter slapen dan passief ‘ontspannen’. En ik ben milder geworden voor mezelf. Vroeger vond ik dat ik me niet moest aanstellen. Nu zie ik: dit hoort bij mij en ik mag daar zorg voor dragen.’

‘Blijf niet rondlopen met slaapproblemen. Praat erover. Met je collega, je leidinggevende of de bedrijfsarts. Vaak is er meer mogelijk dan je denkt: later beginnen, tijdelijk andere diensten draaien… Maar je moet wél het gesprek aangaan.’

Goed slapen is geen luxe, maar een basisvoorwaarde voor een gezond en vitaal leven. Toch ervaart 1 op de 5 zorgmedewerkers slaapproblemen. Wil jij ook stappen zetten naar een betere nachtrust?