Gezond werken tijdens én na de coronacrisis, hoe doe je dat?
Je doet er alles aan om je cliënten beter te maken. Je weet dat het ook belangrijk is aan je eigen gezondheid te denken. Maar je vergeet het weleens. Plots is daar dan ook nog eens dat gemene virus. Op je werk verandert veel, de oplopende werkdruk, de angst voor besmetting, stress. Hoe kun je dan gezond blijven werken? Bedrijfscoach Donatus Thöne zag het gebeuren op het werk van zijn vrouw. Samen met collega-coaches besloot hij een boekje met tips te schrijven. Speciaal voor de Zorg geeft hij de belangrijkste tips prijs.
Je coacht mensen, teams en organisaties. Wat heb je met de zorg?
‘Mijn vrouw is anesthesist en als bedrijfscoach werk ik af en toe in ziekenhuizen. Van dichtbij zag en hoorde ik welk effect de coronacrisis heeft op mijn vrouw en haar collega’s. Ze zijn in een wervelwind terechtgekomen en moeten opeens dubbel zo hard werken. Daarop besloot ik mijn adviezen en tips op te schrijven. Ook schakelde ik hiervoor de hulp in van collega-coaches. De kennis die wij de afgelopen jaren in ons werk hebben opgedaan over gezond werken tijdens en na een crisis wilden we graag met zorgprofessionals delen. Zo is dit boekje ontstaan.’
Wat maakt volgens jou het werken in de zorg tijdens deze crisis anders dan normaal?
‘Anders is dat er ook gevaar voor de gezondheid van zorgmedewerkers zelf is. Ook zij kunnen besmet raken. Daarom speelt het waarborgen van de eigen veiligheid nu een hele belangrijke rol. Daarnaast zie je bij een crisis vaak een paar fases. Tijdens de eerste fase was er sprake van een bijna euforisch gevoel dat we samen de vijand gaan verslaan. Dat gevoel maakt nu plaats voor onzekerheid. We weten niet hoelang deze situatie nog gaat duren en wanneer er een vaccin beschikbaar is. Deze onzekerheid zorgt ervoor dat de huidige fase de moeilijkste fase van deze crisis is. Dat vraagt om extra aandacht voor je mentale gezondheid.’
Wat is volgens jou dé tip om gezond te werken tijdens de coronacrisis?
‘Er zijn denk ik een paar tips die heel goed werken en die ik niet genoeg kan benadrukken. Zoals humor. Het werkt heel ontspannend om een keer goed te lachen met elkaar, hoe naar de crisis ook is. Verder is het in deze anderhalvemetersamenleving belangrijk om elkaar in de ogen te kijken en contact te maken. En breng af en toe de focus op je ademhaling wanneer je merkt dat de stress toeneemt. Dat is heel makkelijk, overal te doen en het zorgt voor ontspanning.’
In het boekje kijken jullie ook naar de tijd na de crisis. Hoe pak je dan als zorgmedewerker de draad weer op?
‘Je weet van tevoren nooit wat de impact van de coronacrisis op een persoon gaat zijn. Sommige mensen kunnen dat snel een plekje geven, andere mensen blijven daar hun hele leven mee bezig. Dit is geen oordeel, maar het verschilt nu eenmaal per persoon hoe iemand ermee omgaat. Zorg in ieder geval dat je je ervaringen straks op jouw manier een plekje geeft. Dit kan door erover te schrijven, te praten met een psycholoog of met de mensen die je liefhebt.’
Welke tips uit het boekje volgt jouw vrouw?
‘Zij is zich er nu van bewust dat ze goed voor zichzelf moet zorgen, voordat ze goed voor een ander kan zorgen. Dit doet ze door weloverwogen de ontspanning op te zoeken en meer te gaan paardrijden. Dat is ook wat ik iedereen wil meegeven. Rust uit op een manier die jij prettig vindt. Voor de een is dat een dag netflixen en voor de ander is dat bijkletsen met vriendinnen. Als het je maar helpt om te ontspannen en weer op te laden.’
‘De coronacrisis is voor zorgmedewerkers wat de marathon voor hardlopers is. Die ren je ook niet meteen twee keer achter elkaar’
Vijf praktische tips voor gezond werken in moeilijke tijden
1. Zorg voor jezelf
Je kunt alleen maar voor anderen zorgen als je ook voor jezelf zorgt. In het vliegtuig zet je in een noodgeval ook eerst je eigen zuurstofmasker op voordat je anderen gaat helpen.
2. Goede grap!
Blijf vooral lachen, om jezelf, met anderen en om de situatie. Humor is een krachtig wapen in moeilijke situaties. We weten ook dat er momenten zijn dat een grap eigenlijk “niet kan”, maar dat die grap wel voor ontspanning zorgt.
3. Wat doe je als een collega er doorheen zit?
Check eerst bij jezelf of jij de persoon bent om je collega te helpen, én of je daarvoor de energie wel hebt. Vraag vooral wat iemand nodig heeft en luister, kom niet te snel met goede adviezen. Soms helpt het al om stil naast iemand te zitten, zonder te praten. Suggereer eventueel iemand anders waar je collega contact mee kan zoeken. Zeker als iemand meer dan normaal boos, angstig, apathisch, onzeker, somber, verward of wanhopig is. Dan is het tijd om externe hulp in te schakelen.
4. Rekening houden met zowel jezelf als met je kind
Ouders moeten natuurlijk ook hun kwetsbaarheid en onzekerheid kunnen tonen. Je hoeft je zorgen, angst en verdriet niet te ontkennen. Niet naar jezelf, en ook niet naar je omgeving. Je kunt er wel over nadenken hoe je de impact van je werk mee naar huis neemt.
5. Verwerken
Als de crisis eenmaal bezworen is, begint de verwerking ervan. Als collega’s kun je tijdens gesprekken van elkaar leren over de stress die je hebt ervaren en de moeilijkheden die je bent tegengekomen. Hierbij is het van belang om je collega tijdens zo’n gesprek alle tijd te geven om ongestoord te vertellen, om een kwestie uit te spreken, een probleem op tafel te leggen. Geef en neem hiervoor de tijd, en laat stiltes bestaan.
Download het gratis e-book: Zorgen voor professionals
Bedrijfscoach Donatus Thöne schreef mee aan het boekje met tips over gezond werken tijdens én na een crisis. Zijn inspiratie waren zijn vrouw en haar collega’s. Het boekje verscheen ook als e-book dat je gratis kunt downloaden.