Burn-out raakt ook teamleden en leidinggevende

Ruim de helft van de ruim 700 deelnemers aan het ledenpanelonderzoek heeft in de directe werkomgeving een collega, medewerker of leidinggevende die een burn-out heeft (gehad). Teamleden en leidinggevenden ervaren:

• toename van de werkdruk door uitval van een collega / medewerker;
• gevoelens van bezorgdheid en onzekerheid in de omgang met de collega met burn-out(klachten);
• toegenomen bewustwording van mogelijke burn-outsignalen;
• onrust en verdeeldheid binnen het team.

40 procent wijt burn-out(klachten) aan het werk

Veertig procent van de deelnemers aan het onderzoek wijt burn-outklachten aan het werk. Ruim een kwart is van mening dat een burn-out met name veroorzaakt wordt door persoonlijkheid en karakter. Ook noemen deelnemers de combinatie van factoren, zoals een van hen zegt: “de combinatie van werk en privé en persoonlijkheid (ofwel de Persoon-situatie interactie)”.

Invloed op eigen functioneren

Burn-outklachten kunnen ertoe leiden dat de betreffende medewerker tijdelijk minder goed functioneert, minder gaat werken, zich ziek meldt of zelfs ontslag neemt. 65 procent van de deelnemers die burn-outklachten hebben (gehad), benoemt de invloed hiervan op het werk. Voor de persoon die zelf burn-outklachten heeft (gehad), is dat onder meer:

• een grotere kans op fouten door concentratieproblemen en vermoeidheid;
• minder vertrouwen in het eigen functioneren;
• een gevoel van controleverlies en gebrek aan overzicht;
• minder passie voor / betrokkenheid bij het werk.

Belang van bespreken en gehoord worden

Gevraagd naar wat het meest helpt bij het omgaan met eigen burn-out(klachten), komen bespreken en gehoord worden duidelijk naar voren. Deelnemers benoemen daarbij het belang van openheid, acceptatie, begrip, erkenning en ondersteuning. Ook ontspanning, rust, minder werk(druk), therapie / coaching, mindfulness / yoga en medicijnen kunnen volgens de deelnemers helpen.

1 op de 10 praat niet over klachten 

Zo’n 1 op de 10 deelnemers met burn-outklachten op het moment van deelname aan het onderzoek, praat hier niet over. Hiervoor noemen zij redenen als geen behoefte, schaamte en geen luisterend oor (denken te) vinden.

Gesprekspartners: vooral in privésfeer, ook op de werkvloer

Deelnemers die hun klachten wel bespreken, doen dat met name in de privésfeer. Maar ook op de werkvloer gaan zij het gesprek aan; 43 procent praat met collega’s en 26 procent praat (daarnaast) met de leidinggevende. 

Minder in gesprek met zorgverlener 

Wat opvalt is dat de deelnemers minder vaak gesprekken aangaan met een zorgverlener, zoals de huisarts, praktijkondersteuner, specialist en bedrijfs- of arbo-arts. Opvallend, omdat deze zorgverleners wél een belangrijke rol kunnen hebben bij de diagnosestelling, informatievoorziening en ondersteuning, en de re-integratie.

Eigen regie tijdens re-integratie 

Het kunnen aangeven van grenzen en het hebben van eigen regie zijn belangrijk, onder meer bij de re-integratie in het werk. Begrip van collega’s en leidinggevenden is in de re-integratie volgens de leden van groot belang voor een succesvolle terugkeer na een ziekteperiode.

Burn-outklachten niet (altijd) ervaren als ‘een burn-out’

Het hebben van burn-outklachten is niet voor alle deelnemers gelijk aan het hebben van een burn-out. In het ledenpanelonderzoek geeft 79 procent aan burn-outklachten te hebben (gehad) terwijl een veel kleiner deel (37 procent) zegt een burn-out te hebben (gehad). Dit verschil lijkt te komen door:

• het bredere voorkomen van een aantal klachten (niet-specifiek voor burn-out);
• de verschillende beleving van en omgang met de klachten (burn-out of “er tegenaan gezeten”);
• de diagnose van de klachten (al dan niet gesteld en welke diagnose).

Veelvoorkomende klachten

Van alle deelnemers aan het onderzoek heeft zo’n 60 procent ten tijde van deelname last van de volgende klachten, die bij een burn-out kunnen horen:

• extreme vermoeidheid
• gespannen / nerveus gevoel
• vergeetachtigheid
• concentratieproblemen
• onzekerheid
• slaapproblemen
• mentale uitputting
• controleverlies

Met name concentratieproblemen, extreme vermoeidheid, controleverlies en een moedeloos gevoel, lijken duidelijk aanwezig te zijn bij een burn-out.