Onderzoek

"Ik ben zelf beperkt verantwoordelijk voor betaalbaarheid zorg"

In de zomer van 2018 deden ruim 800 IZZ leden mee aan het ledenpanel over bewust zorggebruik. Je leest hier de belangrijkste uitkomsten.

Illustratie IZZ ledenpanel

De betaalbaarheid van de zorg is volgens IZZ leden een van de belangrijkste thema’s voor IZZ als ledencollectief. We vroegen het IZZ ledenpanel daarom: hoe kijk jij aan tegen jouw gebruik en kosten van zorg? En welke bijdrage kun je leveren aan het betaalbaar houden van de zorg? 

Dit zijn de belangrijkste uitkomsten:

  • Van de 879 deelnemers aan de IZZ thermometer maakt ruim 80% zich zorgen over de stijging van de zorgkosten in Nederland.
  • Het betaalbaar houden van de zorg wordt meer als een verantwoordelijkheid gezien van overheid en zorgverzekeraars en minder van de leden (als zorggebruikers) zelf.
  • 90 procent van de deelnemers ziet zichzelf als een kritische zorggebruiker.
  • Bij keuzes in zorggebruik zien we een bewuste en kritische houding, maar soms worden er ‘opvallende’ keuzes gemaakt.

Verantwoordelijkheid betaalbaar houden zorg ligt vooral bij overheid en zorgverzekeraars

Drie kwart van de deelnemers aan de IZZ thermometer denkt met het eigen zorggebruik, invloed te kunnen hebben op het betaalbaar houden van de zorg in Nederland. De grootste verantwoordelijkheid hiervoor wordt door de deelnemers echter toegewezen aan de overheid en de zorgverzekeraars. Of aan alle partijen tezamen, waarbij ook de farmaceutische industrie een rol speelt. Zelf hebben de deelnemers – als zorggebruikers – de minste verantwoordelijkheid. 

Inzicht in eigen zorggebruik

Bijna alle deelnemers aan de IZZ thermometer (97%) geven aan inzicht te hebben in hun eigen zorggebruik. 70% zegt een goed beeld te hebben van de kosten van de gebruikte zorg. En twee derde denkt dat mensen in het algemeen de mogelijkheid hebben om hun zorggebruik te beïnvloeden.

Meerderheid ziet zichzelf als een kritische zorggebruiker

Zo’n 90% van de deelnemers ziet zichzelf als een kritische zorggebruiker, die let op nut, noodzaak en kosten. Het is dan ook opvallend dat drie kwart van de deelnemers zegt recht te hebben op de maximale vergoedingen in de aanvullende zorgverzekering, zoals het recht op je eigen geld op een spaarrekening.

“Het is niet zo dat ik meer gebruik ga maken van de vergoedingen, omdat ik vind dat ik daar recht op zou hebben. Ik denk dat veel extra kosten ontstaan doordat artsen vaak niet weten wat er aan de hand is en dan verschillende behandelingen gaan uitproberen.”

Beperkt effect van een stijgende zorgpremie

We vroegen ook naar het effect van een stijgende zorgpremie op het eigen gebruik van zorg. Gaan onze leden minder zorg gebruiken, om de stijging van de zorgpremie af te remmen? Of gebruiken ze juist  meer zorg als de premie stijgt, omdat ze ‘er toch genoeg voor betalen’?

Een ruime helft van de deelnemers zegt niet minder zorg te gaan gebruiken, om daarmee de stijging  van de zorgpremie af te remmen. Daarentegen is 70% ook niet van plan om méér zorg te gebruiken als de premie stijgt.

“Het zorggebruik wordt bepaald door je gezondheid, en niet door de hoogte van de premie. Dit alles binnen de grenzen van het aanvaardbare, natuurlijk.”

Soms ‘opvallende’ keuzes in zorggebruik

Om inzicht te krijgen in de keuzes die IZZ leden maken in het eigen zorggebruik, hebben we de deelnemers aan de IZZ thermometer een aantal situaties voorgelegd. Met steeds de vraag: wat zou jij in deze situatie doen? In de antwoorden zien we de bewuste en kritische houding van IZZ leden duidelijk terug. Zij maken afwegingen over nut en noodzaak, gaan gesprekken hierover aan met zorgverleners, kiezen voor een second opinion  of winnen advies in bij de zorgverzekeraar.

Tegelijkertijd brengen de voorgelegde situaties een aantal ‘opvallende’ keuzes aan het licht:

  • Zo kiest 40% van de ondervraagde IZZ leden voor een voorstel van een alternatieve zorgverlener, dat formeel niet aan de regels voldoet (de optie met de hoogste vergoeding).
  • Nog meer leden (48%) kiezen voor een behandeling die door een specialist wordt geadviseerd, maar die (nog) niet nodig is.

Vervolggesprek over betaalbaar houden zorgkosten

Van de 879 leden die meededen aan dit onderzoek, gaven ruim 400 leden aan verder te willen praten over bewust zorggebruik en het betaalbaar houden van de zorg. Dat deden zij eind 2018 o.a. in een viertal gesprekken op locatie.

Wil je ook deelnemen aan het IZZ ledenpanel? 

Dat is heel waardevol! Lees hier hoe je mee kunt doen. 

Schrijf je in voor de IZZ nieuwsbrief

Maandelijks het laatste nieuws over gezond werken in jouw mailbox!