Maaike (77): ‘Ik heb het gevoel dat we vroeger stressbestendiger waren’

‘Je hoeft je nooit te vervelen in de zorg: dat is altijd zo geweest. Ook vroeger hadden we het druk en waren mensen weleens chagrijnig. Toch is er ook veel veranderd. Volgens mij zijn zorgverleners tegenwoordig meer tijd kwijt aan administratie en vergaderingen. Ook zijn mensen mondiger geworden. Agressieve patiënten of familieleden? Dat maakte je toen echt niet mee.’

Lief en leed delen

‘Wat de huidige werkdruk verder versterkt, is dat de doorstroom van patiënten groter is en zorgverleners vaker parttime werken. Daardoor moet je telkens weer in het ritme komen en allerlei overdrachten schrijven. Bij ons werkte iedereen fulltime, dat maakte alles overzichtelijker. Ik werkte ook fulltime, omdat ik alleenstaand was en voor mezelf moest zorgen.  
 

In het begin van mijn carrière woonde ik in een zusterhuis met medeleerlingen. Met hen deelde ik lief en leed. Als we iets heftigs meemaakten aan een ziekbed, konden we dat bij elkaar kwijt. We begrepen elkaar meteen, omdat we vergelijkbare ervaringen hadden. Het zusterhuis werkte als een zelfhulpgroep voor mij. Met sommige oud-collega’s heb ik na zestig jaar nog steeds contact.’

Minder draagkracht

‘Ik heb soms het gevoel dat de draagkracht van jong personeel kleiner is dan in mijn tijd. Wij waren stressbestendiger, hadden meer een houding van: ‘Niet zeuren, maar aanpakken.’ De volwassenen die ons opvoedden, hadden ook een stevigere mentaliteit. We kwamen natuurlijk ook net uit een oorlog, waardoor ellende, armoede en ziektes nog in het achterhoofd zaten. Dat vormt je.

Daar moet ik wel bij zeggen dat het toekomstperspectief van de jonge generatie nu minder rooskleurig is dan in mijn tijd. Toen was Nederland in wederopbouw. Alles zou beter worden. Nu kunnen jongeren geen huis kopen, is alles duur en zijn er grote zorgen om het klimaat. Dat lijkt me ook lastig.’

Brede interesses

‘Hoe ik fit bleef tijdens mijn werk? Ik heb altijd een goede gezondheid gehad. Dat is geen verdienste, dat heb je of niet. Wel heb ik altijd gezond gegeten, als een van de weinigen in het ziekenhuis nooit gerookt en veel gesport: tennissen, squashen en zwemmen. Nog steeds fiets en wandel ik, en zit ik bij een gymclubje. Wat ook scheelt, is dat ik weinig onregelmatige diensten had.

Daarnaast bleef ik mentaal fit doordat ik brede interesses had, buiten mijn werk. Op vrijdagavond ging ik er vaak op uit. Daarnaast heb ik veel cursussen gedaan op het gebied van kunstgeschiedenis, literatuur en filosofie. Nog steeds ben ik nieuwsgierig; ik lees veel non-fictieboeken en kranten. Dat ben ik zo gewend, mijn moeder zat ook bij alle politieke debatten voor de tv. Al was ze niet hoogopgeleid. Meisjes kregen in die tijd minder kansen om te studeren. Een groot gemis, als je het mij vraagt.

Ik ga nog regelmatig naar lezingen en musea. Het is fijn dat ik sinds mijn pensioen alle tijd heb om daar een beetje rond te struinen. Tijdens je werkende leven doe je dat toch minder snel. Het bevalt me uitstekend om mijn eigen tijd in te delen.’

Ga reizen

‘Op jonge leeftijd heb ik een tijdje in Zwitserland gewerkt en in een kibboets in Israël gewoond. Dat was toen mode, net als backpacken nu. Ik adviseer jongeren te reizen, als ze daar het geld voor hebben. Dat maakt je wereldbeeld breder. Je ontdekt: je kunt het ook anders doen dan we in Nederland gewend zijn. Ook werken met kinderen relativeert. Van hen heb ik geleerd om door te gaan als iets niet lukt. En jezelf niet te serieus te nemen. Maak het leven niet zo zwaar, dat is nergens voor nodig.’

Lees ook:

Hans (68): ‘Het leven is meer dan alleen maar werk’

Rinze (75): ‘Samen hard lachen is het beste medicijn tegen stress’