Het begint bij duidelijke afspraken, zowel op team- als organisatieniveau én bij het voeren van de juiste gesprekken. Organisaties die inzetten op de vijf bouwstenen van een gezond organisatieklimaat, zetten concrete stappen richting een duurzame en veerkrachtige werkomgeving.
Meer waardering door leidinggevende
De coronapandemie liet zien hoe krachtig een verandering in het organisatieklimaat kan zijn. Uit de Monitor Gezond Werken in de Zorg (2021) blijkt dat 71,3% van de zorgmedewerkers zich tijdens de pandemie meer gewaardeerd voelde door hun leidinggevende. Een duidelijke verbetering ten opzichte van de jaren daarvoor. De inzichten uit deze periode hebben we in de jaren daarna meegenomen en getoetst.
Waarom?
Leidinggevenden communiceerden beter, toonden meer aandacht voor gezond en veilig werken, en betrokken zorgprofessionals actief bij oplossingen. Bestuurders lieten zich zien op de werkvloer. Die ervaringen bieden waardevolle lessen voor de toekomst. Want als medewerkers zich gehoord en gewaardeerd voelen, groeit het vertrouwen en wordt gezond werken vanzelfsprekender.
-
Wist je dat…
Medewerkers in de gehandicaptenzorg het organisatieklimaat het meest positief beoordelen? In de GGZ zijn de scores het laagst. (Bron: Monitor Gezond werken in de zorg)
Cultuur versus klimaat
Voor je aan de slag gaat met het verbeteren van het organisatieklimaat, is het goed om het verschil te kennen tussen organisatiecultuur en organisatieklimaat.
- Organisatiecultuur is het fundament: het geheel aan gedeelde normen, waarden en overtuigingen. Deze zijn vaak historisch gegroeid en moeilijk direct te veranderen.
- Organisatieklimaat daarentegen is zichtbaar en tastbaar: het gaat over hoe je samenwerkt, communiceert, en afspraken maakt. En juist daarom kun je er actief op sturen.
Door bewust met elkaar het gesprek te voeren, kunnen teams en leidinggevenden het klimaat positief beïnvloeden.
De 5 bouwstenen van een gezond organisatieklimaat
Op basis van jarenlang onderzoek en praktijkervaring weet IZZ dat deze vijf elementen het verschil maken:
-
1. Maak gezond en veilig werken zichtbaar belangrijk
Laat als bestuurder of manager zien dat gezondheid en veiligheid prioriteit hebben. Niet alleen in beleidsstukken, maar juist in de dagelijkse praktijk. Spreek medewerkers aan, wees aanwezig op de werkvloer en geef het goede voorbeeld. Initiatieven die bijdragen aan gezond werken verdienen niet alleen aandacht, maar ook actie.
-
2. Neem als leidinggevende het voortouw in dialoog
Leidinggevenden spelen een sleutelrol. Door regelmatig teamdialogen te voeren over gezond en veilig werken, breng je signalen en knelpunten vroeg in beeld. Je voorkomt eindeloze discussies en werkt samen met je team gericht aan oplossingen. Je rol stopt niet bij het gesprek. Ook bij de uitvoering ben je actief betrokken.
-
3. Actualiseer samen gedragsnormen en afspraken
Zijn de huidige procedures nog passend? Hoe gaan we om met fysieke belasting, agressie of grensoverschrijdend gedrag? Door deze vragen als team te bespreken, kun je afspraken aanscherpen en werkprocessen verbeteren. Zo werk je samen aan een werkcultuur die veiligheid en gezondheid ondersteunt.
-
4. Communiceer open en op alle niveaus
Ga niet alleen over medewerkers in gesprek, maar vooral met hen. Echte betrokkenheid ontstaat pas als bestuurders en managers het gesprek aangaan met teams op de werkvloer. Dit versterkt het onderlinge vertrouwen en vergroot de ruimte voor vakmanschap en eigen initiatief.
-
5. Laat medewerkers meebeslissen
Betrek zorgprofessionals actief bij oplossingen en beleidskeuzes. Zeker bij onderwerpen die hen direct raken, zoals roosters of werkinstructies. Hun inzichten maken interventies beter en zorgen voor meer draagvlak en motivatie.
Samen beslissen = samen verantwoordelijkheid dragen. Dat maakt de kans op succes vele malen groter.
Direct aan de slag? Gebruik InDialoog
Wil je echt werk maken van een gezond organisatieklimaat? Dan is InDialoog van IZZ een krachtig hulpmiddel. Deze gespreksmethode ondersteunt teams, leidinggevenden én bestuurders bij het voeren van gestructureerde dialogen over thema’s die ertoe doen.
Elk team kiest zelf een thema: van werkdruk of fysieke belasting tot communicatie of roosterproblemen. Na drie gespreksrondes ervaren teams al zichtbaar meer openheid. De dialoog wordt dan een vast onderdeel van het dagelijkse werkklimaat.
-
![Op een bureau staat een koffiebeker met de tekst 'Hoe IZZ’t', met een sinaasappel en een toetsenbord op de achtergrond.]()
Meer weten over InDialoog?
Wil je aan de slag met InDialoog of ben je benieuwd naar de aanpak en kosten? Neem dan contact op met een van onze adviseurs Duurzame inzetbaarheid in de zorg.
