‘Mantelzorg moet vooral leuk blijven’
Veel zorgmedewerkers zorgen ook naast hun werk, dus in privétijd. Voor een hulpbehoevende partner, kind, ouder, familielid, bekende of buur staan ze langdurig en onbetaald klaar. Natuurlijk vol overgave en zonder er iets voor terug te verwachten. Maar hoe voorkom je dat het een te zware wissel trekt op je baan en op je leven? Expert Elly Waaijer van Stichting Scouters vertelt.
‘Je ziet ook dat de omgeving verwacht dat je mantelzorgtaken op je neemt als je al in de zorg werkt.’
Elly Waaijer van Stichting Scouters
Elly Waaijer is voorzitter van Stichting Scouters, een adviesorganisatie voor mensen die beter willen bewegen, voor hun mantelzorgers en hun hulpverleners.
Zorgmedewerkers en mantelzorg
In Nederland verleent circa een derde van de beroepsbevolking mantelzorg. Ook in de zorg combineren veel collega’s mantelzorg met betaald werk. ‘Zorgmedewerkers trekken mantelzorgvragen naar zich toe’, vertelt Elly Waaijer van Stichting Scouters. ‘Aan de andere kant zie je ook dat de omgeving verwacht dat je mantelzorgtaken op je neemt als je al in de zorg werkt. De druk komt van beide kanten.’
Complexe zorgsituaties
Voor veel mantelzorgers is het lastig alle ballen in de lucht te houden. Uit de Monitor Gezond werken in de Zorg van IZZ blijkt dat mantelzorgende zorgmedewerkers hun gezondheid lager waarderen. Ook zijn deze collega’s vermoeider en slapen ze slechter. Hun verzuim is hoger en ze denken vaker na om een baan buiten de zorg te zoeken. Zeker als de zorgsituatie complexer wordt, neemt de druk verder toe. ‘Als degene voor wie je zorgt, bijvoorbeeld door dementie, echt niet meer alleen kan blijven, kun je dan nog wel naar je eigen werk? Welke hulp moet er komen? En wie moet dat dan zijn? Bepaal dat maar eens als het om je ouder of partner gaat.’
‘Mijn advies: houd het niet allemaal bij jezelf.'
Tip voor plezier
Elly vindt de inzet van zorgmedewerkers bewonderenswaardig. Maar waarschuwt dat dit niet grenzeloos is. ‘Als je zorgmedewerker bent, steek je graag je handen uit de mouwen. Niet denken, maar doen. Het gevaar is dat je dan te lang wacht met hulp inschakelen. Mijn advies: houd het niet allemaal bij jezelf.’ Ook degene die mantelzorg krijgt, moet weten dat het niet meer gaat, benadrukt Elly. Toen Elly voor haar vader zorgde, wilde hij niets veranderen. Het was toch goed zoals het ging? ‘Dat is hartstikke moeilijk, dat moet je onder ogen durven zien. Maar zie het zo: je moet ook tijd overhouden om samen leuke dingen te doen. Gezellig een kopje thee drinken, terwijl iemand anders de schoonmaak doet. Zet af en toe een stapje terug om te zien of je je eigen leven nog kunt leiden. Of je gezin er niet onder lijdt en of er nog genoeg tijd is voor plezier. Mantelzorg moet vooral leuk blijven.’
Volgens Elly hebben mantelzorgers zelf vaak niet in de gaten dat ze over hun grenzen gaan. ‘Maar de signalen zijn er. Het gevoel dat je alleen nog maar aan het rennen bent. Van werk naar zorg naar privéleven – vaak past het niet op elkaar.
'Dus blijf voortdurend de situatie analyseren.’
Antenne
Werkgevers van mantelzorgers hebben soms ook een sleutel tot verlichting in handen. Al weten ze dat zelf vaak niet. Er zijn veel regelingen zoals verlofregelingen, die ook vaak wettelijk verankerd zijn. Op Mantelzorg.nl staat een uitgebreid overzicht. Die regelingen zouden leidinggevenden volgens Elly actiever moeten aanbieden. Mantelzorgers praten niet zo gemakkelijk over hun situatie. Dat vraagt om een extra antenne. Tegelijk is dat een oproep aan de mantelzorger: vertel op je werk over je mantelzorgtaken.’
Volg de training voor mantelzorgers
Op verzoek van IZZ ontwikkelde Scouters een online training voor mantelzorgende zorgmedewerkers. Hierin krijg je hele praktische handvatten aangereikt om ervoor te zorgen dat je binnen je grenzen blijft. Zodat je onbalans herkent en weet wat je er aan kunt doen. Ben je aanvullend verzekerd bij IZZ? Dan biedt IZZ je de training gratis aan. Bekijk hier alle verhalen, info en tips van IZZ over mantelzorg.