Starten als (jonge) zorgmedewerker

Hoera, een nieuwe collega! Fijn, die extra helpende handen. Maar weet dat nieuwe (jonge) teamleden zich vaak in het diepe gegooid voelen. Hoe kun jij ze beter op weg helpen?

‘Jongeren zouden vanaf hun eerste werkdag gekoppeld moeten worden aan een ervaren collega met dezelfde functie. Iemand bij wie ze met vragen altijd terechtkunnen. Dat is nu niet altijd het geval’, vertelt Irene van der Fels, projectmanager Gezond werken in de zorg bij IZZ. ‘Om hulp vragen, vinden jonge zorgmedewerkers moeilijk. Ze hebben het idee dat zowel hun collega’s als de leidinggevende geen tijd hebben. Dus zoeken ze het zelf uit, en dat kan goed maar ook niet goed gaan. Ze hebben dus toch ondersteuning nodig.’ Het valt Irene ook op dat jonge zorgmedewerkers echt hart hebben voor de zorg. ‘Dat is mooi, maar tegelijkertijd een valkuil. Jongeren hebben een groot verantwoordelijkheidsgevoel en willen daardoor alles perfect doen.’ Een nieuwe collega steunen is bovendien ook fijn voor jouzelf. Je leert van elkaar en doet nieuwe ideeën op. En hoe beter iemand mee kan draaien, hoe meer dit jouw team ontlast.

5 tips om je nieuwe collega te helpen

1. Neem je jonge collega’s serieus en luister naar hun frisse ideeën.
2. Wees behulpzaam, sta open voor vragen van jongeren en nodig ze ook uit om vragen te stellen.
3. Toon interesse in je jonge teamleden, spreek je waardering uit.
4. Bespreek casussen in je team.
5. Wil je als (team)manager jonge zorgmedewerkers goed begeleiden? Lees hoe IZZ jou helpt om ze mentaal gezond te laten werken.
    

Duidelijk inwerkprotocol helpt

Peter Boer (24) werkt nu 2,5 jaar in de zorg. Hij is agogisch begeleider bij ggz-organisatie Lentis.

‘Waarom ik voor de zorg koos? Het was vooral de saamhorigheid in de teams. En daarnaast het maatwerk per cliënt, want dat maakt mijn baan afwisselend en leuk. Ook de waardering die je soms van cliënten krijgt, geeft mij een erg goed gevoel. Van de zorg had ik al een realistisch beeld door het lopen van stages, maar vooral omdat mijn zus in een instelling woont voor mensen met een verstandelijke beperking. Voor medewerkers die net hun opleiding af hebben, helpt het als een organisatie een duidelijk inwerkprotocol heeft. Ze hebben vaak weinig praktijkervaring, waardoor ze misschien wat handelingsverlegen zijn. Zelf had ik dat in ieder geval wel. Wat ik toen erg prettig vond, was dat ik werd gekoppeld aan een collega die de organisatie, afdeling en cliënten goed kende. Met deze collega had ik meestal één keer in de anderhalve week een gesprek. En tijdens mijn dienst werden ook vaak ervaringen en indrukken besproken. Dit was prettig, omdat ik soms met vragen zat, waar ik niet anderhalve week mee wilde wachten.’

‘Een gezonde balans tussen jong en oud’

Hein Raat werkt als adviseur hr bij Sherpa (gehandicaptenzorg). Hij heeft er een platform voor jonge medewerkers ingevoerd.

‘Ik weet niet of jongeren nog steeds uit idealisme voor de zorg kiezen. Dat was vroeger zeker zo. Wat mij opvalt, is dat voor jonge medewerkers het werk soms tegenvalt. Dan is er een mismatch van verwachtingen. Maar aan de andere kant hoor ik van jonge medewerkers ook dat ze oprecht verbaasd zijn over hoeveel plezier en zingeving het werk met zich meebrengt. Werken in de gehandicaptenzorg blijkt vaak leuker dan gedacht. Velen voelen zich als een vis in het water en zijn heel blij met hun baan. Startende zorgmedewerkers zijn gebaat bij een langere inwerkperiode. Ook het toewijzen van een buddy kan ze helpen om vast in hun schoenen te staan. Sommige leidinggevenden zouden meer ondersteuning en aandacht aan startende medewerkers kunnen geven. Bijvoorbeeld door het met hen te hebben over de diverse doelgroepen waarvoor ze kunnen werken en over hun loopbaan. Overigens is het belangrijk dat er in een organisatie een gezonde balans is tussen “jong” en “oud”. Dat is voor beide groepen prettig, leerzaam en uitdagend!’

‘Te weinig tijd voor waar het echt om gaat’

Jolijne van der Plas (30) behaalde halverwege 2016 haar bachelordiploma Social Work. Ze heeft met diverse doelgroepen binnen de gehandicaptenzorg gewerkt. Momenteel (februari 2021) is ze beschikbaar voor een nieuwe uitdaging.

‘Werken in de gehandicaptenzorg is van jongs af aan mijn passie. Ik ervaar een gedrevenheid om iedere cliënt als individu te erkennen en te waarderen. Daarnaast wil ik oprechte aandacht geven en zowel de verbale als de non-verbale communicatie verstaan. Het beeld dat ik voor ogen had van de gehandicaptenzorg is zowel bevestigd als tegengevallen. Over het werk had ik een vrij realistisch beeld: flink doorwerken in ruil voor oprechte reacties. Mijn ideaal dat ik veel tijd zou hebben voor persoonlijk contact met de cliënten, komt echter bedrogen uit. Met de toenemende werkdruk en administratieve lasten ligt de nadruk op kwantiteit boven kwaliteit. In mijn optiek is er weinig tijd voor waar het echt om gaat: in verbinding staan met de cliënt. Tijd is geld, maar het welzijn van de cliënt is onbetaalbaar!

Jonge zorgmedewerkers hebben baat bij erkenning en waardering van collega’s en leidinggevende. Ook is het belangrijk om open te communiceren en naar elkaar te luisteren zonder te oordelen. Wie zich gezien en gehoord weet, is gestimuleerd om het beste uit zichzelf te halen!’

‘Het personeelstekort is goed te merken. Collega’s hebben het altijd zo druk dat ze geen tijd hebben om mee te kijken.’

Energiegevers

Wat geeft jongeren energie in hun werk?

• In het eigen team en met andere disciplines samenwerken
• Genoeg tijd voor cliënten hebben, kunnen luisteren naar hun wensen en maatwerk leveren
• Zien en gezien worden door collega’s, leidinggevenden en bestuur
• Goede werksfeer, een hecht teamgevoel

Energievreters

Wat kost jongeren veel energie?

• Te veel werk en te snel verantwoordelijkheid krijgen
• Onvoldoende steun van de leidinggevende
• Te weinig tijd en hulp van collega’s
• Geen communicatie of miscommunicatie